مصرف مولتی ویتامین به عنوان یکی از رایج‌ترین عادت‌های سلامتی در میان افراد امروزی مطرح است. بر اساس داده‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، حدود یک سوم بزرگسالان ایالات متحده و تقریباً یک چهارم نوجوانان و کودکان، در ماه گذشته مولتی ویتامین مصرف کرده‌اند. اما آیا این روند همیشه به نفع سلامتی ماست؟
به گزارش خط سلامت دکتر الیزابت کو، متخصص داخلی و مدیر پزشکی، معتقد است که در صورتی که فردی از نظر سلامتی در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشد، عدم مصرف مولتی ویتامین برای او ضرری ندارد؛ به عبارتی، مولتی ویتامین نباید به عنوان «قرص تقلب» یا عصایی برای کنار گذاشتن الگوهای غذایی سالم تلقی شود.
داده‌ها و آمار مصرف مولتی ویتامین در ایالات متحده
تحقیقات و داده‌های آماری نشان می‌دهند مصرف مولتی ویتامین در میان گروه‌های سنی مختلف متفاوت است. در جدول زیر به تفکیک گروه‌های سنی و درصد مصرف مولتی ویتامین اشاره شده است:
| گروه سنی | درصد مصرف مولتی ویتامین | نکات کلیدی |
|---|---|---|
| بزرگسالان (20 سال به بالا) | حدود 33% | افراد سالم ممکن است بدون مولتی ویتامین نیز نیازهای تغذیه‌ای خود را از طریق رژیم غذایی تأمین کنند. |
| نوجوانان و کودکان (19 سال و کمتر) | حدود 25% | مصرف مولتی ویتامین در این گروه به دلیل رشد و تکامل، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. |
این داده‌ها نشان می‌دهد که علی‌رغم محبوبیت گسترده، مصرف مولتی ویتامین همیشه به عنوان یک ضرورت در نظر گرفته نمی‌شود و بستگی به شرایط فردی دارد.
مولتی ویتامین؛ کمک‌کننده یا جایگزین رژیم غذایی ؟
دکتر کو بر این باور است که مهم‌ترین عامل، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل است. مولتی ویتامین‌ها اغلب شامل ویتامین‌های A، B (به‌ویژه کمپلکس B)، C، D، E و در برخی موارد مواد معدنی مانند منیزیم و روی هستند. وی تأکید می‌کند: «برای بزرگسالان به طور کلی سالم، توصیه من این است که روی یک غذای کامل تمرکز کنند؛ الگوهای غذایی غالب گیاهی و مدیترانه‌ای به دلیل غنای بالا از فیتونوترینت‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی، می‌توانند تمامی نیازهای تغذیه‌ای را تأمین کنند.»
رژیم غذایی مدیترانه‌ای با تأکید بر مصرف غلات کامل، لوبیا، میوه‌های تازه و سبزیجات و محدود کردن مصرف گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و شیرینی‌ها، نه تنها به تأمین مواد مغذی کمک می‌کند بلکه با کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی عروقی همراه است.
تحقیقات علمی و دیدگاه‌های نوین
تحقیقات علمی اخیر از جمله مطالعه‌ای که در مجله JAMA در سال 2022 منتشر شده و بیش از ۸۰ تحقیق با مشارکت بیش از ۷۰۰۰۰۰ نفر را بررسی کرده است، نشان داده‌اند که مصرف مولتی ویتامین و مکمل‌های ویتامینی تأثیر قابل توجهی در پیشگیری از سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ و میر ندارد. به عبارت دیگر، اگر فردی سالم باشد و رژیم غذایی متعادلی داشته باشد، افزودن مولتی ویتامین به رژیم غذایی او ضروری نیست.
از سوی دیگر، برخی مکمل‌های خاص مانند ویتامین C و D نباید به عنوان درمان‌های جادویی تلقی شوند؛ بلکه تنها به عنوان تقویت‌کننده‌های کمکی در کنار سایر روش‌های تقویتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دکتر کو هشدار می‌دهد که مردم نباید به مولتی ویتامین به عنوان راه‌حلی برای گذشتن از رعایت اصول تغذیه‌ای دقیق نگاه کنند.
مولتی ویتامین برای چه کسانی ضروری است؟
اگرچه برای افراد سالم، تمرکز بر رژیم غذایی متعادل و گیاهی از اهمیت بیشتری برخوردار است، اما برخی افراد به دلایل خاص ممکن است به مصرف مولتی ویتامین نیاز داشته باشند:
-
گیاهخواران و وگان‌ها:
رژیم‌های گیاهی ممکن است منجر به کمبود ویتامین D، آهن و ویتامین B12 شوند. آزمایش خون می‌تواند نشان دهد که آیا نیاز به تکمیل این مواد مغذی وجود دارد یا خیر.
-
افراد مبتلا به مشکلات گوارشی:
افرادی که به بیماری‌هایی مانند التهابی روده، یا کسانی که جراحی‌های مرتبط با چاقی یا برداشتن بخشی از روده را پشت سر گذاشته‌اند، ممکن است با مشکلات جذب مواد مغذی مواجه شوند.
-
افرادی که کمبودهای تغذیه‌ای دارند:
در مواردی که رژیم غذایی به تنهایی قادر به تأمین نیازهای تغذیه‌ای نیست، مولتی ویتامین‌ها می‌توانند نقش مهمی در تکمیل این شکاف‌ها داشته باشند.
به گفته متخصصین، مولتی ویتامین تنها نباید به عنوان جایگزینی برای یک رژیم غذایی کامل دیده شود؛ بلکه باید به عنوان مکملی در نظر گرفته شود که در کنار رژیم غذایی سالم می‌تواند به بهبود وضعیت تغذیه‌ای فرد کمک کند.
جدول مقایسه: مولتی ویتامین در مقابل رژیم غذایی متعادل
| ویژگی | مولتی ویتامین | رژیم غذایی متعادل (مدیترانه‌ای/گیاهی) |
|---|---|---|
| منبع ویتامین‌ها و مواد معدنی | تولید شده در کارخانه؛ ترکیبات ثابت و استاندارد | طبیعی؛ تأمین از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع طبیعی دیگر |
| قابلیت جذب | در برخی موارد ممکن است جذب بهینه نباشد | جذب بهتر به دلیل وجود فیبر و سایر مواد کمک‌کننده در غذا |
| تنوع مواد مغذی | محدود به فرمول‌های استاندارد و موجود در بازار | بسیار متنوع؛ بسته به انتخاب‌های غذایی روزانه |
| هزینه | نیاز به خرید مکمل‌های اضافی | ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد (در صورت انتخاب مواد غذایی ارگانیک) |
| تأثیر بر پیشگیری از بیماری‌ها | تحقیقات نشان می‌دهد تأثیر چندانی در پیشگیری از بیماری‌های جدی ندارد | رژیم‌های متعادل به کاهش ریسک بیماری‌های قلبی، دیابت و برخی سرطان‌ها کمک می‌کند |
| سهولت مصرف | مصرف آسان و سریع | نیاز به برنامه‌ریزی و زمان برای تهیه و پخت |
نکات تکمیلی و اطلاعات جدید
در کنار اطلاعات موجود، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که:
-
اثربخشی مولتی ویتامین‌ها:
مصرف مولتی ویتامین در افراد سالم بدون نقص‌های تغذیه‌ای، تأثیر قابل توجهی در بهبود سلامت عمومی ندارد. بنابراین، اگر رژیم غذایی شما غنی از مواد مغذی است، نیازی به مصرف روزانه مولتی ویتامین نخواهید داشت.
-
نقش مکمل‌های خاص:
برخی از مکمل‌های تک‌ماده‌ای مانند ویتامین B12 برای گیاهخواران یا ویتامین D برای افرادی که در مناطق کم آفتابی زندگی می‌کنند، می‌تواند مفیدتر از مولتی ویتامین‌های چندگانه باشد.
-
تأثیرات بلندمدت:
مطالعات بلندمدت نشان داده‌اند که افرادی که تمرکز اصلی‌شان بر رژیم‌های غذایی طبیعی و متعادل بوده است، ریسک کمتری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی دارند.
-
تحقیقات نوین تغذیه:
پژوهش‌های جدید به دنبال بررسی تأثیرات زیست‌محیطی و سبک زندگی بر جذب مواد مغذی هستند. نتایج اولیه نشان می‌دهد که ترکیب رژیم غذایی متعادل همراه با فعالیت بدنی منظم، بهترین راهکار برای حفظ سلامت کلی بدن است.
نتیجه‌گیری
در نهایت، مولتی ویتامین می‌تواند در مواردی به عنوان مکملی جهت پرکردن شکاف‌های تغذیه‌ای مفید باشد، اما جایگزین یک رژیم غذایی سالم و متعادل نمی‌شود. توصیه متخصصان این است که قبل از تصمیم به مصرف هرگونه مکمل، به رژیم غذایی خود توجه ویژه‌ای داشته و در صورت نیاز، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
با توجه به داده‌های آماری، نظرات کارشناسان و تحقیقات علمی روز، انتخاب هوشمندانه در زمینه تغذیه می‌تواند کلید اصلی حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن باشد. به یاد داشته باشید که مصرف مولتی ویتامین تنها یک ابزار کمکی است و بهترین نتایج زمانی حاصل می‌شود که آن را در کنار یک سبک زندگی سالم و فعالیت‌های ورزشی
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
