در برخی از موارد، افرادی که با اختلال دوقطبی دست و پنجه نرم می‌کنند، ممکن است دچار توهمات و باورهای نادرست درباره نیت‌های دیگران شوند. این مشکل بیشتر در دوره‌های شیدایی ظاهر می‌شود، جایی که فرد ممکن است احساس کند دیگران قصد آسیب رساندن به او را دارند.
به گزلرش خط سلامت اگر این افکار پارانوئیدی شدت پیدا کند، می‌تواند به روان‌پریشی و هذیان‌های پارانوئیدی منجر شود که در آن فرد حتی شواهد موجود را رد کرده و معتقد است که این شواهد بخشی از یک توطئه است.
پارانویا و اختلال دوقطبی
طبق گزارش موسسه ملی سلامت روان (NIMH)، حدود 4.4 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده در طول زندگی خود اختلال دوقطبی را تجربه خواهند کرد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است علائم مختلفی از جمله پارانویا را در برخی موارد تجربه کنند. برای شناخت علائم پارانویای اختلال دوقطبی، ممکن است مفید باشد که ابتدا درک کنید اختلال دوقطبی چیست و چگونه انواع مختلف آن می‌تواند ظاهر شود.
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی یک بیماری روانی است که می‌تواند باعث تغییرات قابل توجهی در وضعیت عاطفی، سطح انرژی و شناخت فرد شود. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است بین سه حالت زیر نوسان کنند:
شیدایی: دوره‌های شیدایی با علائمی مانند خلق و خوی بالا، انرژی زیاد، کاهش نیاز به خواب و رفتار غیرمنطقی مشخص می‌شود.
هیپومانیا: این دوره‌ها مشابه شیدایی هستند، اما معمولاً علائم کمتری دارند.
افسردگی: دوره‌های افسردگی شامل کاهش انرژی، خلق افسرده و انزوای اجتماعی است.
مدت زمانی که فرد در هر یک از این حالت‌ها سپری می‌کند و سرعت تغییر آنها بستگی به عواملی مانند شدت علائم و نوع اختلال دوقطبی دارد.
انواع مختلف اختلال دوقطبی
طبق کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، سه نوع اصلی اختلال دوقطبی وجود دارد:
اختلال دوقطبی نوع I: افراد مبتلا به این نوع معمولاً دوره‌های شیدایی را تجربه می‌کنند که حداقل هفت روز طول می‌کشد. این دوره‌ها معمولاً با دوره‌های افسردگی حداقل دو هفته‌ای همراه هستند.
اختلال دوقطبی نوع II: افراد مبتلا به این نوع ممکن است دوره‌های هیپومانیک و افسردگی را تجربه کنند، با این تفاوت که دوره‌های هیپومانیک کمتر شدید از شیدایی هستند.
اختلال سیکلوتایمیک: این اختلال می‌تواند علائم افسردگی و هیپومانیا را با شدت کمتر اما مکرر ایجاد کند.
علائم اختلال دوقطبی
علائم اختلال دوقطبی بسته به نوع بیماری متفاوت است. به طور کلی، علائم ممکن است به دوره‌های شیدایی، هیپومانیک و افسردگی تقسیم شوند.
علائم دوره‌های شیدایی
شامل شادی شدید، انرژی زیاد، سخنرانی سریع، افکار مسابقه‌ای، کاهش نیاز به خواب و رفتارهای بی‌پروا است.
علائم دوره‌های افسردگی
شامل مشکلات تمرکز، خستگی، احساس غم و ناامیدی، تحریک‌پذیری، کاهش عزت نفس، مشکلات خواب و افکار خودکشی است.
یکی از علائمی که ممکن است در اختلال دوقطبی دیده شود، پارانویا است.
منظور از پارانویا در اختلال دوقطبی چیست؟
پارانویا در اختلال دوقطبی به معنای باور داشتن به اینکه افراد یا گروه‌ها قصد آسیب رساندن به فرد دارند، است. این حالت می‌تواند در دوره‌های افسردگی رخ دهد، اما در دوره‌های شیدایی بیشتر شایع است. اگر این پارانویا شدید شود یا سایر ویژگی‌های روان‌پریشی را در بر گیرد، ممکن است فرد به روان‌پریشی دوقطبی و هذیان‌های پارانوئیدی دچار شود.
هذیان‌های پارانوئیدی نوعی تفکر غیرواقعی است که فرد باورهایی بدون شواهد قابل قبول دارد، حتی در صورت وجود شواهدی که این باورها را رد می‌کند.
آیا سایر مشکلات سلامت روان می‌توانند باعث پارانویا شوند؟
بسیاری از اختلالات روانی می‌توانند علائم پارانوئید را ایجاد کنند. این اختلالات عبارتند از:
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD)
باعث ایجاد شک و بی‌اعتمادی در فرد می‌شود و او ممکن است فکر کند که دیگران قصد فریب دادن یا آسیب رساندن به او را دارند.
اختلال هذیانی
باعث ایجاد هذیان‌های مختلف، از جمله هذیان‌های پارانوئیدی می‌شود.
اسکیزوفرنی
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است هذیان‌ها و توهمات پارانوئیدی تجربه کنند.
درمان پارانویا در اختلال دوقطبی
پارانویای اختلال دوقطبی معمولاً به همراه دیگر علائم در یک برنامه درمانی که شامل دارو و درمان است، تحت مراقبت قرار می‌گیرد. داروهایی مانند تثبیت‌کننده‌های خلق و خو (لیتیوم، کاربامازپین یا اسید والپروئیک) می‌توانند برای مدیریت علائم استفاده شوند. همچنین درمان‌های روان‌درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و درمان خانواده‌محور (FFT) می‌توانند به کاهش علائم پارانویا و بهبود سلامت روان کمک کنند.
در CBT، فرد می‌آموزد که الگوهای فکری خود را شناسایی و تغییر دهد. در درمان خانواده‌محور، فرد و خانواده‌اش با هم همکاری می‌کنند تا به حل مشکلات و بهبود روابط بپردازند.
نتیجه‌گیری
پارانویا در اختلال دوقطبی می‌تواند یک علامت ناتوان‌کننده باشد، اما با درمان‌های دارویی و روان‌درمانی، می‌توان آن را کنترل و مدیریت کرد. افراد مبتلا به این اختلال باید از مشاوره حرفه‌ای برای دریافت درمان مناسب بهره‌مند شوند تا به بهبود وضعیت روانی و رفاه کلی خود دست یابند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
