نان سوروک یکی از نان‌های روغنی و سنتی استان یزد است که در میان زرتشتیان و سایر مردم یزد به نام‌هایی مانند «سیرُگ» یا «سیرو» شناخته می‌شود.
به گزارش خط سلامت این نان به دلیل بافت نرم، طعم منحصر به فرد و شیوه تهیه خاص خود، هم در مراسم‌های مذهبی و هم در دورهمی‌های دوستانه و خانوادگی جایگاه ویژه‌ای دارد.
تاریخچه و اهمیت فرهنگی
نان سوروک از قدیمی‌ترین نان‌های یزدی محسوب می‌شود. در گذشته، این نان عمدتاً در مراسمات آیینی و سوگواری‌ها به عنوان یک خوراک خیراتی به یاد گذشتگان تهیه می‌شد؛ مثلاً در میان زرتشتیان، نان سوروک را در پنج‌شنبه شب‌ها پخته و به خانواده‌ها و دوستان اهدا می‌کردند. امروزه، این نان به عنوان یک خوراک خوشمزه و سالم، هم به صورت گرم و هم سرد مصرف می‌شود و معمولاً با پنیر، گردو یا شکر سرو می‌گردد.
مواد لازم
مواد اولیه (برای تهیه حدود ۴ نفر)
آرد نان سنگک: ۱۱۰۰ گرم
آب: ۲ لیوان
شکر: ۱ قاشق غذاخوری
نمک: ۱ قاشق چای‌خوری
مایه خمیر: ۲۰ گرم
تخم گشنیز: ۳ قاشق غذاخوری
گل‌رنگ: ۱ قاشق غذاخوری
روغن کنجد: به مقدار لازم برای سرخ کردن
خواص تغذیه‌ای:
آرد سنگک: با داشتن فیبر و مواد معدنی، به هضم غذا و حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند.
تخم گشنیز و گل‌رنگ: علاوه بر افزودن عطر و طعم خاص، دارای خواص ضد التهابی و هضم‌کننده هستند.
روغن کنجد: به دلیل داشتن اسیدهای چرب مفید و آنتی‌اکسیدان‌ها، می‌تواند به سلامت قلب و کاهش کلسترول کمک کند.
طرز تهیه نان سوروک یزدی
مرحله ۱: فعال‌سازی مایه خمیر
ابتدا ۱ قاشق شکر را با مایه خمیر و حدود نصف استکان آب ولرم در یک کاسه مخلوط کنید. کمی آرد اضافه کرده و سپس ظرف را پوشانده و به مدت ۱۵ دقیقه در محیط گرم قرار دهید تا مایه فعال شده و حجم آن چند برابر شود.
مرحله ۲: آماده‌سازی خمیر اصلی
در یک کاسه بزرگ، باقی آرد، نمک و آب (دو لیوان) را با هم مخلوط کنید. سپس تخم گشنیز و گل‌رنگ را که به صورت ریز آسیاب شده‌اند (البته کاملاً پودری نشوند) به مخلوط اضافه کرده و خوب ورز دهید.
سپس مایه خمیر فعال شده را به این مخلوط اضافه کنید و به مدت حدود ۱۰ دقیقه ورز دهید تا خمیر یکدست شود. در صورت نیاز می‌توانید کمی آرد اضافی اضافه کنید تا خمیر از دست نچسبد.
مرحله ۳: استراحت خمیر
خمیر آماده شده را با پوشش مناسب (مثلاً پارچه تمیز یا سلفون) بپوشانید و در جای گرم به مدت ۱ ساعت قرار دهید تا حجم آن افزایش یابد. پس از این مرحله، خمیر را مجدداً ورز داده (چانه کنید) و به مدت نیم ساعت استراحت دهید.
مرحله ۴: شکل‌دهی و پخت
خمیر ور آمده را به چند قسمت تقسیم کنید و هر قسمت را با وردنه به ضخامت حدود ۰.۵ سانتی‌متر باز کنید.
در یک تابه یا ماهیتابه روی حرارت ملایم، مقدار کافی روغن کنجد (یا روغن ارده) بریزید تا داغ شود.
نان‌های باز شده را در تابه قرار داده و هر دو طرف آن‌ها را تا زمانی که طلایی و ترد شوند سرخ کنید.
پس از سرخ شدن، نان‌ها را بر روی دستمال کاغذی قرار دهید تا روغن اضافی آن‌ها گرفته شود.
مرحله ۵: سرو و مصرف
نان سوروک را می‌توان به صورت گرم همراه با پنیر، گردو و یا حتی با شکر سرو کرد. در برخی از مراسمات سنتی، نان سوروک به عنوان نماد خیرات و یادآوری گذشتگان به خانواده‌ها اهدا می‌شود.
نکات تکمیلی
ورز دادن مناسب: برای اینکه خمیر به خوبی پف کند و از چسبیدن آن جلوگیری شود، به مدت کافی ورز دهید و در کنار دست آرد بپاشید.
انتخاب روغن: استفاده از روغن کنجد با کیفیت یا روغن ارده بکر به طعم و عطر نان کمک شایانی می‌کند.
تنظیم دما: هنگام سرخ کردن، دمای تابه را به گونه‌ای تنظیم کنید که نان به آرامی سرخ شده و از سوختن جلوگیری شود.
نان سوروک یزدی با ترکیبی از مواد اولیه ساده و دستور پختی منحصر به فرد، نمونه‌ای از هنر قندسازی سنتی یزد است که همواره جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های محلی و مراسم‌های سنتی داشته و دارد. با دنبال کردن این دستور پخت، می‌توانید این نان خوشمزه را به‌راحتی در منزل تهیه کنید و از طعم اصیل آن لذت ببرید.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
