تحقیقات نوین نشان می‌دهد که اکسی توسین علاوه بر ترویج احساسات مثبت و همبستگی اجتماعی، در بروز واکنش‌های همدلانه نسبت به ترس و اضطراب نیز نقش به‌سزایی دارد. یافته‌های اخیر، ارتباط عمیقی میان سیستم‌های نورونی اکسی توسین در پستانداران و رفتارهای مشابه در مهره‌دارانی مانند گورخرماهی را آشکار ساخته است.
به گزارش خط سلامت در یکسری آزمایش‌های نوآورانه، دانشمندان به بررسی سیستم سیگنال‌دهی اکسی توسین پرداخته‌اند تا تأثیر آن بر رفتارهای همدلی، ترس اجتماعی و اضطراب را در میان پستانداران و حتی در گورخرماهی‌های وحشی ارزیابی کنند. این تحقیقات نه تنها ابعاد پیچیده‌تر همدلی را در موجودات زنده روشن می‌کند، بلکه به درک بهتر سازوکارهای زیستی پشت واکنش‌های عاطفی نیز کمک می‌کند.
اکسی توسین؛ هورمونی فراتر از عشق
هورمون اکسی توسین در نخستین نگاه به عنوان هورمونی شناخته می‌شود که در ایجاد احساسات عاشقانه و ارتباطات عاطفی میان افراد مؤثر است. اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که این هورمون نقشی چندبعدی دارد؛ از جمله:
- تشخیص احساسات: اکسی توسین به بهبود توانایی تشخیص حالات عاطفی دیگران کمک می‌کند که اساس تعاملات اجتماعی مؤثر محسوب می‌شود.
- تقویت ارتباطات اجتماعی: افزایش سطح این هورمون موجب شکل‌گیری روابط دوستانه و اجتماعی مستحکم و ایجاد حس همبستگی میان افراد می‌گردد.
- بهبود روحیه: با افزایش احساس رضایت از زندگی و کاهش اضطراب، اکسی توسین می‌تواند به عنوان یک عامل تنظیم‌کننده خلق و خو عمل کند.
همدلی و سرایت عاطفی در پستانداران و مهره‌داران
همدلی، که به عنوان توانایی درک و پاسخ به وضعیت عاطفی دیگران تعریف می‌شود، از ویژگی‌های بارز پستانداران به شمار می‌آید. در عین حال، پژوهش‌های جدید حاکی از آن است که ظرفیت همدلی، در بین مهره‌داران گسترده‌تر از پیش تصور شده است. سرایت عاطفی، که منعکس‌کننده احساسات و رفتارهای مشاهده شده در دیگران مانند ترس و ناراحتی است، به عنوان یکی از ابتدایی‌ترین و اساسی‌ترین اشکال همدلی تلقی می‌شود و مبنای رفتارهای همدلانه پیچیده‌تر در موجودات زنده محسوب می‌شود.
ترس اجتماعی؛ واکنشی همدلانه در دنیای حیوانات
یکی از جالب‌ترین یافته‌های این تحقیقات، مشاهده سرایت ترس اجتماعی در گورخرماهی‌های وحشی است. دانشمندان متوجه شدند که هنگامی که گورخرماهی‌های سالم وضعیت اضطرابی همنوعان خود را در مخزن مجزایی مشاهده می‌کنند، واکنش‌های انجمادی از خود نشان می‌دهند. این واکنش، که در میان مهره‌داران به عنوان یک پاسخ رایج به ترس شناخته می‌شود، نشان‌دهنده این است که سرایت ترس، صرفاً یک کپی رفتاری نیست؛ بلکه بازتابی از واکنش‌های همدلانه و عمیق زیستی است.
با اندازه‌گیری فعالیت عصبی در این ماهی‌ها، پژوهشگران دریافتند که نواحی مغزی درگیر در سرایت ترس در گورخرماهی، مشابه مناطقی هستند که در پردازش عواطف و همدلی در پستانداران نقش دارند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که مکانیسم‌های زیستی تنظیم‌کننده رفتارهای عاطفی در میان گونه‌های مختلف، شباهت‌های اساسی و مشترکی دارند.
پیامدهای علمی و کاربردهای بالینی
این پژوهش‌ها می‌تواند افق‌های نوینی را در درمان اختلالات اضطرابی و اختلالات ارتباطی همچون اوتیسم بگشاید. با درک بهتر نقش اکسی توسین در سیستم‌های نورونی، می‌توان به توسعه راهکارهای درمانی هدفمند و بهبود کیفیت زندگی افراد دچار مشکلات روانی امید داشت. همچنین، فهم بهتر ارتباط بین رفتارهای همدلانه و ترس اجتماعی می‌تواند به ما کمک کند تا به شیوه‌های بهتری در مدیریت استرس و اضطراب در محیط‌های اجتماعی دست یابیم.
نتیجه‌گیری
نتایج به دست آمده از این مطالعات علمی، تصویر جامع‌تری از هورمون اکسی توسین ارائه می‌دهد؛ هورمونی که تنها به عنوان هورمون عشق شناخته نمی‌شود، بلکه عاملی کلیدی در تنظیم رفتارهای همدلی، ترس اجتماعی و اضطراب نیز به شمار می‌آید. این دستاوردها نه تنها به پیشرفت درک ما از تعاملات عاطفی موجودات زنده کمک می‌کند، بلکه افق‌های جدیدی را در حوزه درمان اختلالات روانی و بهبود روابط اجتماعی بگشاید.
گزارش حاضر، با تکیه بر یافته‌های پژوهشگران معاصر، نشان از اهمیت هم‌پوشانی فرآیندهای زیستی در بین گونه‌های مختلف دارد و بر لزوم ادامه تحقیقات در این زمینه تأکید می‌کند تا بتوان به شیوه‌های نوینی در درمان و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها دست یافت.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
