به گزارش خط سلامت از فرارو و روزنامه گاردین، محمدجواد ظریف ، که یکی از چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلبان در ایران است، خبر از استعفای خود به علت دستور مقام ارشد ناشناس داد. او که سمت معاون رئیس‌جمهور در امور راهبردی را عهده‌دار بود، از تصمیم به کناره‌گیری خود خبر داد که ضربه‌ای جدی به دولت مسعود پزشکیان پس از استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، محسوب شد.
در این وضعیت، جناح محافظه‌کار ایران با بهانه کاهش ارزش پول ملی فشارهای خود را بر دولت پزشکیان تشدید کرده‌است. این رخدادها که با حملات تند جناح مذکور همراه بوده، باعث رکود بیشتر بازار بورس ایران شده‌است. فعالان اقتصادی نگران‌اند هرگونه تلاش برای بازگشایی روابط تجاری با غرب با مقاومت جناح محافظه‌کار ناکام بماند.
سیاست‌های دونالد ترامپ، شامل بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، این وضعیت را دشوارتر کرده است. این تحریم‌ها باعث تضعیف اصلاح‌طلبانی شد که تلاش بر ایجاد یک توافق جدید برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران داشتند. محمد جواد ظریف پیشتر نیز در مردادماه استعفا داده بود ولی مجدداً به دولت بازگشت. با این‌حال، مخالفت‌ها و انتقادات فراوانی از جمله تابعیت دوگانه فرزندانش همواره بر او وارد شده‌است.
پاتریک وینتور، دبیر بخش دیپلماتیک روزنامه گاردین
پشت پرده فشارها بر مسعود پزشکیان برای کنار گذاشتن محمد جواد ظریف
مخالفان مذاکرات هسته‌ای ایران با آمریکا معتقدند که انتصاب محمد جواد ظریف به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور در تناقض با قانونی است که در سال ۲۰۲۲ به تصویب رسید؛ قانونی که افراد دارای ارتباط نزدیک با غرب را از تصدی مناصب ارشد دولتی منع می‌کند. تابعیت فرزندان ظریف نیز از دیگر عواملی بود که فشارها را بر او افزایش داد. او مدت کوتاهی پس از پیوستن به دولت پزشکیان در مرداد ۲۰۲۴، تصمیم به استعفا گرفت.
محمد جواد ظریف که بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ به‌عنوان وزیر امور خارجه در دولت حسن روحانی فعالیت داشت، نقش کلیدی در توافق هسته‌ای برجام داشت. این توافق در سال ۲۰۱۵ منعقد شد و به لغو تحریم‌ها در ازای محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران انجامید. اما در سال ۲۰۱۸ با خروج آمریکا به ریاست دونالد ترامپ از برجام، توافق عملاً متوقف شد و شرایط برای اصلاح‌طلبان نظیر محمد جواد ظریف بسیار دشوارتر شد.
اگرچه محمد جواد ظریف پس از پیوستن به دولت پزشکیان به سمت اجرایی بازگشت، اما مخالفان سیاسی او، بخصوص محافظه‌کاران، بر ادامه انتقادات خود پافشاری کردند. ادعاها درباره ارتباطات نزدیک ظریف با غرب نیز بهانه‌ای برای افزایش فشارها بر او بود. گفته می‌شود مقام عالی‌رتبه از مسعود پزشکیان خواست که ظریف را از دولت خارج کرده و به دانشگاه بازگرداند. اما مسعود پزشکیان از مقام مذکور خواست که موضوع را مستقیماً با ظریف مطرح کند.
پس از دیدار با این مقام، ظریف در نهایت استعفای خود را تسلیم کرد. ظریف، که به عنوان یکی از برجسته‌ترین سخنگویان سیاست خارجی ایران شناخته می‌شود، به لزوم اختیارات شفاف و مستقل وزارت امور خارجه معتقد است و تأکید کرده که سیاست خارجی نباید تحت تأثیر نهادهای دیگر قرار گیرد.
محمد جواد ظریف: تلخ‌ترین ۶ ماه دوران خدمتم را گذراندم
به‌تازگی عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، توسط مجلس شورای اسلامی با ۱۸۲ رأی برکنار شد. همتی تنها شش ماه و دوازده روز در این سمت فعالیت داشت که به عنوان کوتاه‌ترین دوره وزارت در تاریخ جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ شناخته می‌شود. مسعود پزشکیان با حضور در جلسه مجلس شورای اسلامی نتوانست مانع از برکناری همتی شود. مجلسی که عمدتاً تحت سلطه جریان‌های تندرو است و در سال ۲۰۲۴ تشکیل شد، همچنان با انتصاب مسعود پزشکیان به ریاست‌جمهوری اظهار نارضایتی می‌کند و مخالفت‌های خود با دولت را ادامه می‌دهد. اگرچه مسعود پزشکیان از تضعیف دولت خود آگاه بود، برای ایجاد اجماع تلاش می‌کرد اما رویدادهای اخیر نشان داده‌اند که این تلاش‌ها موفقیت‌آمیز نبوده‌اند.
ظریف در توضیح دلایل استعفای خود گفت: «دیروز با رئیس قوه قضائیه ملاقات کردم. او توصیه کرد با توجه به شرایط کشور به دانشگاه بازگردم و من نیز پذیرفتم.» اما این اقدام تأثیری بر بازار بورس ایران نداشت و بازار همچنان با سقوط در محدوده منفی مواجه است.
محمد جواد ظریف همچنین از نحوه برخورد با خود نارضایتی کرد و افزود: «در شش ماه گذشته، با توهین‌ها، افتراها و تهدیدها مواجه شدم. حتی داخل دولت نیز تلخ‌ترین دوران ۴۰ سال خدمتم را تجربه کردم. با وجود این‌ها، به خاطر خدمت به مردم تحمل کردم و هرگز از مشکلات و سختی‌ها گریخته‌ام. امیدوارم با کناره‌گیری من، بهانه‌ها برای جلوگیری از اراده مردم و موفقیت دولت از بین برود.
برکناری همتی؛ بخشی از یک سناریوی بزرگ‌تر برای تضعیف دولت
آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات، تأکید کرد که مشکلات اقتصادی ایران تنها با رفع تحریم‌ها قابل حل است. او تأکید کرد که خروج ایران از لیست سیاه کارگروه اقدام مالی (FATF) برای بهبود شرایط اقتصادی ضروری است. جناح محافظه‌کار نیز با اشاره به برخورد تحقیرآمیز دونالد ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، این موضوع را هشداری برای آنها دانسته‌اند که به مذاکره با رئیس‌جمهور آمریکا ادامه می‌دهند.
مخالفان عبدالناصر همتی از جمله اعضای جبهه پایداری انقلاب اسلامی، برکناری او را بخشی از برنامه بزرگ‌تر برای تضعیف دولت می‌دانند. این برنامه شامل تلاش‌های همتی برای ورود ایران به اقتصاد جهانی است.
ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس، در مصاحبه‌ای با یک روزنامه داخلی اظهار داشت: «مشکلات بازار ارز با استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی حل نمی‌شود؛ بلکه رویکرد دولت باید تغییر کند. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد رشد اقتصادی ایران در شش ماه گذشته یک درصد کاهش داشته است.» او همچنین عنوان کرد که دیدگاه عبدالناصر همتی به سیاست‌های اقتصادی، باعث افزایش انتظار تورمی شده است.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
