موسی ابومرزوق، از رهبران ارشد حماس ، در مصاحبه‌ای که در تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ با العربی الجدید در دوحه انجام داد، به موضوعی اشاره کرد که به سرعت به یکی از بحث‌های داغ رسانه‌ها و تحلیلگران سیاسی تبدیل شد. وی گفت: "اگر می‌دانستیم تخریب غزه تا این حد خواهد بود، اصلاً با اسرائیل وارد جنگ نمی‌شدیم!" این اعتراف، بازتاب گسترده‌ای یافت و با اظهارات مشابهی از سوی سید حسن نصرالله ، دبیرکل حزب‌الله لبنان، پس از جنگ ۳۲ روزه مقایسه شد. نصرالله نیز پس از آن جنگ اعلام کرده بود که اگر اقدامات اسرائیل را پیش‌بینی می‌کردند، از آغاز جنگ جلوگیری می‌شد.
به گزارش خط سلامت از العربیه ابومرزوق با صدایی که حاکی از ناامیدی و تأسف بود، افزود: "ما تصور می‌کردیم که واکنش اسرائیل محدود خواهد بود، اما تخریب گسترده زیرساخت‌ها و زندگی مردم غزه، خارج از انتظار ما بود. اکنون مردم ما در چادرها زندگی می‌کنند، بیمارستان‌ها و مدارس تخریب‌شده و برنامه‌ای مشخص برای بازسازی وجود ندارد." این اظهارات نه تنها باعث ایجاد بحث‌هایی در میان فلسطینی‌ها شده، بلکه نگاه‌ها را به طرح‌های بازسازی غزه و آینده این منطقه معطوف کرده است. اما آیا واقعاً حماس از چنین تخریبی بی‌خبر بود یا این صحبت‌ها بهانه‌ای برای توجیه تصمیمات آن است؟
ابعاد ویرانی غزه نوار غزه، که پیش از جنگ اخیر یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق دنیا با تراکم ۶,۳۰۰ نفر در هر کیلومتر مربع بود، اکنون با چالش ویرانی مطلق روبرو است. سازمان ملل در گزارش خود در دسامبر ۲۰۲۴ اعلام کرد که بیش از ۷۰ درصد از زیرساخت‌های اساسی غزه از جمله منازل، مدارس، بیمارستان‌ها و مساجد یا به‌طور کامل تخریب شده‌اند یا آسیب جدی دیده‌اند. پیش از این نیز، غزه زیرساخت‌های شکننده‌ای داشت که اکنون تقریباً به‌طور کامل نابود شده‌اند.
روند رو به زوال زیرساخت‌های غزه در جنگ اخیر به اوج خود رسید. نیروگاه برق اصلی غزه، شبکه آب و فاضلاب و ساختمان‌های مسکونی به‌طور وسیعی از بین رفته‌اند. تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده توسط دانشگاه‌های معتبر نشان می‌دهند که مناطقی مانند بیت‌حانون و جبالیا به طور کامل با خاک یکسان شده و خیابان‌های اصلی دیگر تشخیص‌پذیر نیستند.
تحلیلگران معتقدند این سطح از تخریب نتیجه یک استراتژی هدفمند بوده است. اسرائیل، به گفته آن‌ها، قصد فلج کردن غزه به عنوان یک واحد اجتماعی و اقتصادی را داشته و جنگ اخیر، تنها مرحله‌ای از این برنامه‌ریزی بوده است.
بمباران گسترده؛ ابعاد فاجعه بر اساس گزارشی که نیویورک تایمز منتشر کرده، اسرائیل در طول جنگ بیش از ۸۰ هزار تن مواد منفجره بر غزه استفاده کرده است. این حجم از تسلیحات برابر با سه برابر قدرت تخریبی بمب اتمی هیروشیما برآورد شده است. این اقدامات باعث به وجود آمدن بحرانی انسانی در غزه شده است؛ جایی که دیگر نه زیرساختی برای زندگی وجود دارد و نه امیدی به بازسازی در آینده نزدیک.
استفاده گسترده از بمب‌های سنگرشکن و تاکتیک‌هایی مانند بمباران شبانه، گواهی بر هدف اسرائیل برای ایجاد فضای وحشت میان مردم غزه است. کارشناسان می‌گویند که این استراتژی، افزایش فشار روانی بر ساکنان و کاهش توانایی مقاومت در برابر حملات بود.
طرح‌های بازسازی؛ وعده یا واقعیت؟ پس از پایان جنگ، کشورهای مختلف طرح‌هایی برای بازسازی غزه پیشنهاد کردند. عربستان سعودی یک طرح ۱۰ میلیارد دلاری پیشنهاد داد که هنوز به نتیجه نرسیده است. مصر نیز طرحی ارائه داد که شامل بازسازی گذرگاه رفح و ایجاد یک منطقه صنعتی بود. اما هر دو طرح به دلایل مختلف، از جمله موانع سیاسی و عدم همکاری اسرائیل، متوقف شده‌اند.
اروپا نیز در این میان تلاش‌هایی کرده و طرحی ۱۵ میلیارد یورویی برای بازسازی زیرساخت‌های غزه ارائه داده است. اما روند همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه به دلیل اختلافات میان کشورهای حامی فلسطین و اسرائیل با چالش روبرو است.
وضعیت ساکنان غزه؛ زندگی در شرایط وخیم جمعیت غزه اکنون با چالشی بی‌سابقه روبرو است. بیش از ۱.۸ میلیون فلسطینی در چادرها و پناهگاه‌های موقت زندگی می‌کنند. آمارها نشان می‌دهد که بیماری‌های مختلف از جمله وبا، جان هزاران نفر را گرفته است. همچنین بر اساس گزارش‌های منتشر شده، بیش از ۴۵ هزار نفر جان باخته و بیش از ۱۰۰ هزار نفر مجروح شده‌اند.
اختلافات درباره آینده غزه طرح‌های مختلفی برای آینده غزه پیشنهاد شده است. برخی از این طرح‌ها از جمله طرح مطرح شده توسط دونالد ترامپ، جنجال‌برانگیز بوده‌اند. این طرح شامل جابجایی جمعیتی گسترده از غزه به مناطق دیگر، از جمله اردن و سینای مصر است. اما کشورهای عربی به شدت با این طرح مخالفت کرده‌اند. عربستان سعودی و مصر اعلام کرده‌اند که چنین طرح‌هایی حقوق فلسطینی‌ها را نقض می‌کند و نمی‌تواند راه‌حلی برای بحران باشد.
آیا حماس واقعاً از قدرت اسرائیل بی‌خبر بود؟ اظهارات موسی ابومرزوق نشان می‌دهد که حماس پیش‌بینی دقیقی از قدرت تخریبی اسرائیل نداشت. اسرائیل از تسلیحات پیشرفته و استراتژی‌های برنامه‌ریزی‌شده برای تبدیل غزه به ویرانه‌ای کامل بهره برد. در حالی که اختلافات میان کشورهای بین‌المللی بر سر چگونگی بازسازی غزه ادامه دارد، این منطقه همچنان در وضعیت بحرانی به سر می‌برد.
به نظر می‌رسد که آنچه اکنون بیش از همه اهمیت دارد، ایجاد یک اراده جهانی برای بازسازی غزه است. اما این اراده همچنان به دلیل اختلافات و منافع متناقض میان کشورها، دور از دسترس به نظر می‌رسد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
ابعاد ویرانی غزه نوار غزه، که پیش از جنگ اخیر یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق دنیا با تراکم ۶,۳۰۰ نفر در هر کیلومتر مربع بود، اکنون با چالش ویرانی مطلق روبرو است. سازمان ملل در گزارش خود در دسامبر ۲۰۲۴ اعلام کرد که بیش از ۷۰ درصد از زیرساخت‌های اساسی غزه از جمله منازل، مدارس، بیمارستان‌ها و مساجد یا به‌طور کامل تخریب شده‌اند یا آسیب جدی دیده‌اند. پیش از این نیز، غزه زیرساخت‌های شکننده‌ای داشت که اکنون تقریباً به‌طور کامل نابود شده‌اند.
روند رو به زوال زیرساخت‌های غزه در جنگ اخیر به اوج خود رسید. نیروگاه برق اصلی غزه، شبکه آب و فاضلاب و ساختمان‌های مسکونی به‌طور وسیعی از بین رفته‌اند. تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده توسط دانشگاه‌های معتبر نشان می‌دهند که مناطقی مانند بیت‌حانون و جبالیا به طور کامل با خاک یکسان شده و خیابان‌های اصلی دیگر تشخیص‌پذیر نیستند.
تحلیلگران معتقدند این سطح از تخریب نتیجه یک استراتژی هدفمند بوده است. اسرائیل، به گفته آن‌ها، قصد فلج کردن غزه به عنوان یک واحد اجتماعی و اقتصادی را داشته و جنگ اخیر، تنها مرحله‌ای از این برنامه‌ریزی بوده است.
بمباران گسترده؛ ابعاد فاجعه بر اساس گزارشی که نیویورک تایمز منتشر کرده، اسرائیل در طول جنگ بیش از ۸۰ هزار تن مواد منفجره بر غزه استفاده کرده است. این حجم از تسلیحات برابر با سه برابر قدرت تخریبی بمب اتمی هیروشیما برآورد شده است. این اقدامات باعث به وجود آمدن بحرانی انسانی در غزه شده است؛ جایی که دیگر نه زیرساختی برای زندگی وجود دارد و نه امیدی به بازسازی در آینده نزدیک.
استفاده گسترده از بمب‌های سنگرشکن و تاکتیک‌هایی مانند بمباران شبانه، گواهی بر هدف اسرائیل برای ایجاد فضای وحشت میان مردم غزه است. کارشناسان می‌گویند که این استراتژی، افزایش فشار روانی بر ساکنان و کاهش توانایی مقاومت در برابر حملات بود.
طرح‌های بازسازی؛ وعده یا واقعیت؟ پس از پایان جنگ، کشورهای مختلف طرح‌هایی برای بازسازی غزه پیشنهاد کردند. عربستان سعودی یک طرح ۱۰ میلیارد دلاری پیشنهاد داد که هنوز به نتیجه نرسیده است. مصر نیز طرحی ارائه داد که شامل بازسازی گذرگاه رفح و ایجاد یک منطقه صنعتی بود. اما هر دو طرح به دلایل مختلف، از جمله موانع سیاسی و عدم همکاری اسرائیل، متوقف شده‌اند.
اروپا نیز در این میان تلاش‌هایی کرده و طرحی ۱۵ میلیارد یورویی برای بازسازی زیرساخت‌های غزه ارائه داده است. اما روند همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه به دلیل اختلافات میان کشورهای حامی فلسطین و اسرائیل با چالش روبرو است.
وضعیت ساکنان غزه؛ زندگی در شرایط وخیم جمعیت غزه اکنون با چالشی بی‌سابقه روبرو است. بیش از ۱.۸ میلیون فلسطینی در چادرها و پناهگاه‌های موقت زندگی می‌کنند. آمارها نشان می‌دهد که بیماری‌های مختلف از جمله وبا، جان هزاران نفر را گرفته است. همچنین بر اساس گزارش‌های منتشر شده، بیش از ۴۵ هزار نفر جان باخته و بیش از ۱۰۰ هزار نفر مجروح شده‌اند.
اختلافات درباره آینده غزه طرح‌های مختلفی برای آینده غزه پیشنهاد شده است. برخی از این طرح‌ها از جمله طرح مطرح شده توسط دونالد ترامپ، جنجال‌برانگیز بوده‌اند. این طرح شامل جابجایی جمعیتی گسترده از غزه به مناطق دیگر، از جمله اردن و سینای مصر است. اما کشورهای عربی به شدت با این طرح مخالفت کرده‌اند. عربستان سعودی و مصر اعلام کرده‌اند که چنین طرح‌هایی حقوق فلسطینی‌ها را نقض می‌کند و نمی‌تواند راه‌حلی برای بحران باشد.
آیا حماس واقعاً از قدرت اسرائیل بی‌خبر بود؟ اظهارات موسی ابومرزوق نشان می‌دهد که حماس پیش‌بینی دقیقی از قدرت تخریبی اسرائیل نداشت. اسرائیل از تسلیحات پیشرفته و استراتژی‌های برنامه‌ریزی‌شده برای تبدیل غزه به ویرانه‌ای کامل بهره برد. در حالی که اختلافات میان کشورهای بین‌المللی بر سر چگونگی بازسازی غزه ادامه دارد، این منطقه همچنان در وضعیت بحرانی به سر می‌برد.
به نظر می‌رسد که آنچه اکنون بیش از همه اهمیت دارد، ایجاد یک اراده جهانی برای بازسازی غزه است. اما این اراده همچنان به دلیل اختلافات و منافع متناقض میان کشورها، دور از دسترس به نظر می‌رسد.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
