در نگاه اول ممکن است تصور کنیم که والدین با تمام فرزندان خود یکسان رفتار می‌کنند، اما پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که عوامل متعددی مانند جنسیت، ترتیب تولد و ویژگی‌های شخصیتی در تعیین نحوه رفتار و علاقه والدین نسبت به هر فرزند نقش مهمی دارند.
به گزارش خط سلامت در ادامه این یافته‌ها را می‌بینید.
عوامل موثر در رفتار والدین:
هر چند والدین به ظاهر همه‌ی فرزندانشان را دوست دارند، اما رفتار آن‌ها نسبت به فرزندانشان متفاوت است. علاوه بر سن، عوامل دیگری مانند ترتیب تولد، شخصیت و جنسیت فرزندان می‌توانند نحوه‌ی رفتار، میزان کنترل، تخصیص منابع و نوع تعاملات مثبت یا منفی والدین با هر فرزند را تغییر دهند. به طور کلی، دختران و کودکانی که دارای ویژگی‌های مسئولیت‌پذیری و سازگاری بیشتری هستند، معمولاً از نظر والدین محبوب‌تر تلقی می‌شوند.
هنگامی که به این فکر می‌کنید که کدام یک از خواهر یا برادرهایتان فرزند مورد علاقه والدین است، باید به این نکته توجه کنید که علاوه بر سن، عوامل دیگری مانند حس مسئولیت، خلق و خو و رفتار فرزندان نیز در این تفاوت‌ها نقش دارند.
این ترجیح می‌تواند موقتی بوده و بسته به شرایط تغییر کند. ممکن است فرزند محبوب ویژگی‌هایی داشته باشد که والدین را به یاد فردی از گذشته (مانند مادربزرگ مورد علاقه) بیندازد یا یکی از فرزندان به دلیل درک بهتر شرایط والدین، پس از یک روز سخت بیشتر به کمک آن‌ها بشتابد.
فرزند طلایی – فرزندی که از توجه و محبت بیشتری برخوردار است – ممکن است در زمینه‌های مختلف مانند سلامت روانی، موفقیت تحصیلی، توانایی تنظیم احساسات و ایجاد روابط سالم خارج از خانه برتری داشته باشد.
اما از سوی دیگر، تمرکز بیش از حد بر یک فرزند می‌تواند مانعی برای یادگیری مهارت‌های لازم جهت زندگی مستقل خارج از چارچوب خانواده باشد. علاوه بر این، فرزندان غیر محبوب ممکن است در بزرگسالی با چالش‌های بیشتری مانند افزایش خطر مصرف مواد مخدر، مشکلات روانی و روابط خانوادگی ضعیف‌تر مواجه شوند.
چالش‌های والدین و راهکارهای پیشنهادی:
یکی از نکات کلیدی این است که والدین باید نسبت به تفاوت‌های موجود در رفتار خود با فرزندان صادق بوده و سعی کنند با آگاهی از این تفاوت‌ها، به شیوه‌ای عادلانه و مناسب با هر کودک برخورد کنند. اگرچه هر کودک ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و نیازمند رویکردهای متفاوتی است، اما باید از بروز ترجیح‌جویی ناعادلانه جلوگیری شود.
برای مثال، زمانی که کودکان تفاوت‌های رفتار والدین را متوجه می‌شوند، بهتر است والدین با توضیح منطقی و صادقانه این تفاوت‌ها، سوءتفاهم‌ها را کاهش دهند.
توصیه‌های نهایی:
زمانی که اعضای خانواده یا دوستان به تفاوت‌های رفتاری والدین با فرزندان اشاره می‌کنند، والدین بهتر است واکنش دفاعی نشان ندهند و با ذهنی باز به اصلاح رفتارهای خود بپردازند. همچنین، برقراری گفتگویی مستقیم و بدون ترس با فرزندان می‌تواند به درک بهتر دلایل تفاوت‌ها و ایجاد تعادل در رفتارها کمک کند.
شرح و تبیین مفاهیم
تفاوت در رفتار والدین:
والدین علی‌رغم محبت بی‌قید و شرطشان، در عمل به هر فرزند بسته به ویژگی‌های فردی مانند جنسیت، ترتیب تولد و خلق و خو، رفتار متفاوتی دارند. این رفتارها شامل نحوه‌ی مراقبت، میزان کنترل، تخصیص منابع و نوع تعاملات مثبت یا منفی می‌شود.
فرزند طلایی:
اصطلاح «فرزند طلایی» به کودکی اطلاق می‌شود که به دلایلی همچون ویژگی‌های شخصیتی، مسئولیت‌پذیری یا شباهت به افراد مورد علاقه والدین (مثلاً مادربزرگ یا پدربزرگ) از توجه و محبت بیشتری برخوردار است. اگرچه این توجه می‌تواند مزایای زیادی در موفقیت و سلامت روانی فرزند داشته باشد، اما ممکن است مانعی برای رشد استقلال و یادگیری مهارت‌های زندگی خارج از خانواده نیز شود.
پیامدهای رفتاری:
فرزندان مورد علاقه ممکن است از سلامت روانی بهتر، موفقیت‌های تحصیلی بالاتر و روابط اجتماعی قوی‌تری برخوردار شوند. در مقابل، فرزندان کمتر مورد توجه، در معرض خطرهای بیشتری مانند مشکلات رفتاری، روانی و حتی مصرف مواد مخدر قرار دارند.
چالش‌ها و راهکارها:
والدین با شناخت تفاوت‌های فردی فرزندان می‌توانند به شیوه‌های مناسبی در تربیت آن‌ها عمل کنند. کلید اصلی ایجاد عدالت در خانواده، شفافیت و ارتباط صادقانه است. توضیح دلایل تفاوت‌های رفتاری به فرزندان کمک می‌کند تا احساس نارضایتی یا بی‌عدالتی نداشته باشند. همچنین، پذیرش انتقادات از سوی نزدیکان و تلاش برای اصلاح رفتارها می‌تواند به بهبود کلی روابط خانوادگی کمک کند.
نتیجه‌گیری
این پژوهش‌ها به ما یادآوری می‌کنند که در خانواده‌ها، هر فرزند با ویژگی‌های منحصر به فرد خود نیازمند رویکرد متفاوتی از سوی والدین است. درک این تفاوت‌ها و ایجاد ارتباط صادقانه، می‌تواند به تقویت روابط خانوادگی و رشد سالم‌تر هر یک از اعضای خانواده منجر شود.
در نهایت، آگاهی از اینکه رفتار والدین به صورت ناخواسته ممکن است تفاوت‌هایی ایجاد کند، می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با بررسی و اصلاح رفتارهای خود، محیطی عادلانه‌تر و حمایتگرتر برای تمام فرزندان فراهم آورند.
این مقاله همراه با شرح مفاهیم اصلی پژوهش، به شما کمک می‌کند تا بهتر درک کنید که چگونه ویژگی‌های فردی هر کودک می‌تواند تأثیری بر نحوه‌ی رفتار والدین داشته باشد و چه راهکارهایی برای حفظ عدالت در تربیت وجود دارد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
