معمای دوپامین و شادی: هورمون واقعی خوشحالی کدام است؟

خط سلامت: دوپامین برخلاف باور عمومی، «هورمون شادی» نیست و به‌تنهایی حس خوشحالی را ایجاد نمی‌کند؛ بلکه نقشی پیچیده در یادگیری، حافظه، انگیزه و خلق‌وخو دارد. دانشمندان می‌گویند شادی احساسی چندعاملی است که به ترکیبی از فرایندهای شیمیایی و هورمونی وابسته است.

معمای دوپامین و شادی: هورمون واقعی خوشحالی کدام است؟

فرارو- اغلب اوقات، دوپامین به عنوان هورمون ایجاد کننده احساس خوب شناخته می‌شود. این موضوع را بسیاری به تجربه فهمیده‌اند؛ به ویژه وقتی که بعد از خرید یا خوردن یک پیتزا احساس خوشی می‌کنیم.

به گزارش خط سلامت از نشنال جئوگرافیک، بیش از حد دوپامین در مکالمات عموم وارد شده و همین موضوع موجب شده است که کارشناسان حوزه سلامت دوپامین را در مرکز توجه قرار دهند. در این میان، دانشمندانی که به مطالعه این ماده می‌پردازند تمایل دارند به این نظر که دوپامین تنها عامل خوشی نیست، وضوح بیشتری ببخشند. دانیل دامبک، استاد نوروبیولوژی دانشگاه نورث وسترن بیان می‌کند که دوپامین نمی‌تواند به تنهایی احساس شادی را ایجاد کند. این مولکول پیچیده علاوه بر اینکه مانند یک هورمون عمل می‌کند، در یادگیری، حرکت، حافظه، توجه، خلق و خو و انگیزه نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

اگرچه دوپامین نقش مهمی در حس لذت دارد، اما به تنهایی لذت را ایجاد نمی‌کند. کارکرد مغز و تاثیرات دوپامین توسط دانشمندان همچنان در حال بررسی است. این مولکول به نورون‌ها اجازه می‌دهد که با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و بسته به مکانی که دوپامین در مغز عمل می‌کند، می‌تواند تاثیری متفاوت بر افراد داشته باشد.

در برخی نقاط مغز، افزایش دوپامین می‌تواند تمرکز افراد را افزایش دهد، در حالی که در سایر نقاط ممکن است بر تحریک‌پذیری فرد تاثیر بگذارد. از طرفی، کمبود دوپامین می‌تواند مسائلی از جمله تمرکز و حرکت را دچار مشکل کند و به بیماری‌هایی مانند ADHD، پارکینسون و اعتیاد مرتبط باشد. دامبک به دلیل تحقیقات دهه ۱۹۸۰ که نشان می‌داد مغز در هنگام دریافت پاداش دوپامین آزاد می‌کند، به اشتباه تصور می‌شود که این ماده به طور مستقیم موجب لذت است. با این حال، یافته‌های تازه‌تر این نظریه را به چالش کشیده‌اند و نشان می‌دهند که دوپامین انگیزه جستجو به دنبال لذت را افزایش می‌دهد، نه احساس لذت را به طور مستقیم.

بنابراین، تجربه نشان داده است که دوپامین احساس علاقه را ایجاد نمی‌کند بلکه آن را جستجو می‌کند. حتی اگر چیزی باعث ایجاد حس بدی در شما شود، ممکن است نتوانید از آن دست بردارید چون مغز دوپامین را آزاد کرده و جزئیات را به ثبت می‌کند تا احتمال تکرار را افزایش دهد. به هر حال، وجود دوپامین در محیطی که ما در آن تکامل یافته‌ایم، امکان بقا را فراهم کرده است.

<دوپامین باعث خوشحالی نمی‌شود؛ هورمون خوشحالی در واقع چیست؟ / ترجمه

دوپامین در کنار سایر داخلی موجود در مغز نظیر سروتونین و اندورفین نقش دارد که تأثیراتی را به ویژه در شرایط مثبت در احساسات ما ایجاد می‌کنند. گویا در زمان مواجهه با یک نتیجه مثبت، مغز به شدت فعال می‌شود اما تنها به دوپامین خلاصه نمی‌شود. لذا دیدگاهی ساده که همه چیز را هجوم دوپامین بداند، پیچیدگی‌های واقعی مغز را در نظر نمی‌گیرد.

مفهوم "روزه‌داری دوپامین" که در برخی مواقع به اشتباه درک می‌شود، به عنوان یک "پادزهر" برای محیط‌های تحریک‌ کننده معرفی شده است. این عبارت البته معنای زیادی در آزادسازی احساسات دوپامین ندارد، بلکه به معنای کاهش رفتارهای تکانشی و مشکل‌زا است. زیرا دوپامین در طول تکامل بشر حفظ شده است و نه صرفا به دلیل استفاده روزمره از تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده است. به این ترتیب، محدود کردن عادات مضر شاید برای سلامتی مفید باشد، اما نیاز نیست که از چیزهایی که به شادی شما کمک می‌کنند اجتناب کنید. در نهایت گفته می‌توان گفت که دوپامین همین حالا نیز نقشی که برای آن در نظر گرفته شده را انجام می‌دهد و باید به آن فرصت داده شود.

برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
ارسال نظر

خط سلامت
فیلم ها
  • خط سلامت: عشق و حسادت با هم مرتبط هستند زیرا یک هورمون مشترک در این دو احساس نقش دارد. عشق احساسی است که به هورمون…

گزارش ویژه
پادکست
  • 00:00
    00:00
اتاق درمان