به گزارش خط سلامت طرح خانه‌های قرمز شامل تخریب درب‌های این خانه‌ها با بتن و اقدامات هماهنگ با نهادهای حمایتی برای انتقال ساکنان آسیب‌پذیر به مکان‌های امن است.
تاریخچه و وضعیت کنونی خانه‌های قرمز
طرح خانه‌های قرمز که در ابتدای سال ۱۳۹۵ آغاز شد، هدف آن جلوگیری از گسترش آسیب‌های اجتماعی و ارتقای سلامت اجتماعی در مناطق آلوده‌ای نظیر شوش، هرندی و مولوی بود. اما با گذر زمان، نتایج این طرح با چالش‌هایی مواجه شد و خانه‌های پلاک قرمز بارها مورد توجه قرار گرفتند. به گفته مسئولان، در این خانه‌ها اغلب مواردی همچون اعتیاد، فساد و قاچاق مواد مخدر مشاهده می‌شود و برنامه‌های متعددی برای پاکسازی و کنترل این مناطق از سوی پلیس و نهادهای مربوطه در دست اجراست.
اقدامات قانونی و برنامه‌های آینده
با توجه به صراحت قانونی در مورد مقابله با اماکن مرتبط با مواد مخدر، پلیس و دستگاه قضایی اقداماتی همچون پلمب و مسدود کردن درهای ورودی این خانه‌ها را انجام می‌دهند.
سردار احمدرضا رادان، فرمانده فراجا، در اواسط آذرماه از بازدید خود از منطقه هرندی خبر داد و گفت مالکان خانه‌های پلاک قرمز به سرعت باید نسبت به تعیین تکلیف واحدهای خود اقدام کنند. به گفته او، قطع انشعابات آب، برق و گاز این خانه‌ها نیز بخشی از برنامه‌های آینده برای جلوگیری از سوءاستفاده بیشتر است.
نتایج و چالش‌ها
بر اساس گزارش‌ها، از ۲۶ بهمن ۱۴۰۱ تاکنون، پلیس اقدامات مستمری برای پاکسازی محدوده‌های آلوده از جمله شوش و هرندی آغاز کرده است. در این راستا، کارگروه‌های ویژه‌ای برای نظارت دقیق بر خانه‌های پلاک قرمز و جلوگیری از فعالیت‌های بزهکاری در این مناطق تشکیل شده است. سرپرست دادسرای ناحیه ۲۴ قضایی، روح‌الله حسین‌آبادی، نیز به تشکیل کارگروه ویژه در پلیس موادمخدر و نظارت بر بنگاه‌های املاک برای جلوگیری از اجاره خانه‌ها به افراد بی‌هویت اشاره کرد.
این طرح‌ها و اقدامات، در حالی که نشان از تلاش مستمر برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و بزهکاری در مناطق آلوده دارد، با چالش‌های زیادی مواجه است که نیاز به بررسی و برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای دستیابی به نتایج مطلوب دارد.
نگاه قانون برای مقابله با اماکن مرتبط با مواد مخدر
ماده ۱۳ قانون مبارزه با مواد مخدر صراحت دارد که هرگاه کسی واحد صنعتی، تجاری، خدماتی و یا محل مسکونی خود را برای انبار کردن، تولید و یا توزیع مواد مخدر یا «روان گردان های صنعتی غیرداروئی» معد (آماده) سازد و یا مورد استفاده قرار دهد و یا بدین منظور آنها را در اختیار دیگری بگذارد و نیز هرگاه نماینده مالک با اطلاع یا اجازه وی مرتکب این امور شود. موافقت اصولی و پروانه بهره برداری واحد صنعتی یا جواز کسب واحد تجاری و خدماتی مربوط لغو و واحد یا واحدهای مذکور در این ماده به نفع دولت ضبط می‌گردد.
ماده ۱۴ همین قانون نیز تاکید کرده است که هر کس به منظور استعمال مواد مخدر یا «روان گردان های صنعتی غیرداروئی» مکانی را دایر و یا اداره کند به ۲۵ میلیون ریال تا ۷۰ میلیون ریال جریمه نقدی و ۲۰ تا ۷۴ ضربه شلاق و یک تا دو سال حبس و انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم می‌شود. مجازات تکرار این جرم، دو تا چهار برابر مجازات بار اول خواهد بود.
در صورتی که مکان مذکور در این ماده واحد تولیدی یا تجاری و یا خدماتی باشد علاوه بر مجازات مقرر در این ماده، موافقت اصولی و پروانه بهره برداری واحد تولیدی و نیز پروانه کسب واحد تجاری و خدماتی مربوط به مدت یک سال از اعتبار می افتد و در صورت تکرار جرم، واحد مذکور به نفع دولت ضبط می‌شود.
تحلیل آسیب‌شناسی شهر خانه‌های «پلاک قرمز»
خانه‌های موسوم به «پلاک قرمز» در تهران، به عنوان مکان‌های خالی و بدون مالک مشخص، به محلی برای فعالیت‌های غیرقانونی و مصرف مواد مخدر تبدیل شده‌اند. تحلیل آسیب‌شناسی این پدیده، به منظور درک بهتر چالش‌ها و یافتن راهکارهای مؤثر، ضروری است.
ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی
الف) فقر و آسیب‌پذیری اجتماعی:
خانه‌های پلاک قرمز معمولاً در مناطق با سطح پایین درآمد و بالای آسیب‌پذیری اجتماعی مانند هرندی و شوش واقع شده‌اند. فقر و نابرابری اجتماعی، زمینه‌ساز حضور بیشتر معتادان و قاچاقچیان مواد مخدر در این مناطق است. این خانه‌ها به دلیل عدم توانایی مالی مالکین در نگهداری و حفاظت از املاک، به سرعت به پاتوق‌های غیرقانونی تبدیل می‌شوند.
ب) مهاجرت و افزایش جمعیت:
با افزایش جمعیت مهاجران در این مناطق، فشار بر زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی نیز افزایش یافته است. این موضوع، مشکلات مربوط به کنترل و نظارت بر این خانه‌ها را تشدید می‌کند و فرصت‌های بیشتر برای سوءاستفاده از این مکان‌ها را فراهم می‌آورد.
ویژگی‌های مدیریتی و قانونی
الف) ضعف در نظارت و اجرای قوانین:
عدم نظارت کافی بر اجاره و استفاده از املاک، یکی از عوامل کلیدی در تبدیل خانه‌ها به مکان‌های غیرقانونی است. نهادهای مربوطه برای برخورد با مالکان و اجاره‌دهندگان بی‌مسئول، نیاز به هماهنگی و نظارت بیشتری دارند. قوانین موجود، هرچند صریح هستند، اما در عمل به طور کامل اجرا نمی‌شوند و این موجب تداوم مشکلات می‌شود.
ب) مشکلات در همکاری بین سازمانی:
تلاش‌های متعدد برای پلمب و تخریب این خانه‌ها نشان می‌دهد نیاز به همکاری مؤثرتر بین پلیس، شهرداری، سازمان‌های اجتماعی و نهادهای قضائی است. فقدان هماهنگی میان این نهادها، موجب می‌شود که اقدامات محدود و ناپایدار باشند و نتایج مطلوبی به همراه نداشته باشند.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
الف) آسیب به امنیت و سلامت عمومی:
وجود این خانه‌ها، باعث افزایش بزهکاری و آسیب‌های اجتماعی در مناطق اطراف می‌شود. فعالیت‌های غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر و فروش اموال سرقتی، به افزایش خشونت و جرائم دیگر منجر می‌شود. همچنین، زندگی در این محیط‌ها باعث آسیب‌های جدی به سلامت جسمی و روانی ساکنان می‌شود.
ب) کاهش ارزش املاک و نارضایتی عمومی:
وجود خانه‌های پلاک قرمز، موجب کاهش ارزش املاک و سرمایه‌گذاری در این مناطق می‌شود. این امر منجر به نارضایتی ساکنان و کاهش کیفیت زندگی در محله‌های اطراف می‌گردد. نارضایتی عمومی و کاهش اعتماد به نهادهای مسئول، مشکلات اجتماعی را تشدید می‌کند.
پیشنهاداتی برای بهبود
الف) تقویت نظارت و اجرای قوانین:
ضروری است که نظارت و اجرای قوانین به‌طور جدی‌تر و مؤثرتری پیگیری شود. ایجاد واحدهای نظارتی مستقل و تقویت هماهنگی بین نهادهای مختلف می‌تواند به بهبود وضعیت موجود کمک کند.
ب) ارائه خدمات اجتماعی و اقتصادی:
افزایش سرمایه‌گذاری در برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی مانند اشتغال‌زایی، آموزش و توانمندسازی می‌تواند به کاهش آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی در این مناطق کمک کند. حمایت از ساکنان و مالکان برای بهبود شرایط زندگی و بازسازی محلات، راهکارهایی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.
ج) ارتقای همکاری بین‌سازمانی:
توسعه همکاری‌های بین سازمانی برای رسیدگی به مشکلات مربوط به خانه‌های پلاک قرمز ضروری است. استفاده از ظرفیت‌های نهادهای مختلف و ایجاد کارگروه‌های مشترک می‌تواند به اجرای مؤثرتر طرح‌های مبارزه با بزهکاری و آسیب‌های اجتماعی کمک کند.
نتیجه‌گیری
خانه‌های پلاک قرمز، نمایانگر مشکلات پیچیده اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی هستند که نیازمند رویکردی جامع و هماهنگ برای حل آنهاست. با تحلیل آسیب‌شناسی دقیق و اجرای راهکارهای عملی، می‌توان به کاهش مشکلات موجود و بهبود کیفیت زندگی در مناطق آسیب‌پذیر تهران کمک کرد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
